بیزیم شهریمیز

         چوخلی زمانلار سپری اُلدولار              چوخلی بهارلار سارالیب سولدولار

         چوخ قوجالار جام اجل ایشدیلر              جانلارینا   آق  کفنی   بیچدیلر

         هامی اوشاقلاردا اُلوبلار جوان              هامّی جوانلار قوجالیب همچنان

         چوخلی دهاتلار یکلیب بخش اُلوب          آت بالاسی رشد الییب رخش اُلوب

         بخشلرین چوخلاریدا شهر اُلوب             چوخلی شهرلرده کلان شهر اُلوب

         آمّا  بومدتده  بیزیم  شهریده                  بیر خبری اُلمادی بو عصریده

         شهر هماندی خیابانلار همان                گویا  یاتیبدیر بو شهرده  زمان

         گر یاتا بو شهریده یاران غار               بعدِ یوز ائیللر  اُیانیب  قالخالار

         شهری گورللر کی گوروبلر نئجه          فیکر اِلیللر کی گئچیب بیر گئجه

        چون کی بیزیم شهریده یوخ پیشرفت       یورقان ایچنده اوزانیب هامّی تخت

        صنعتی شهرکده فقط آد قالیب               کارخانالار تعطیل اُلوب باغلانیب

        کارگرین آهی چیخب گویلره                آمّا باخان یوخدی بو حق سؤزلره

        سیّد ابوالقاسمه رحمت اُلا                 ایلدی اُئز شهرینه دینین ادا                 

       خویدا اُلوب بانی دارالشّفا                   بلکه مریضلر تاپا اُردا شفا

       حیف اُلا کی ایندی قالیب ناتمام             چوخ سپری اُلدی اُنا صبح و شام

       ایندیه جان هر نه قَدَر ایشلنیب              مردمین احسانلاریدی خشلنیب

       تأمین ادیب خرجینی خوی ملّتی            ایندی دییللر کی اُلوب دولتی

       ایندی کی دولت اُنا صاحب اُلار            فیکراِلیرم یوز ائیله جان قورتولار

       بیرجه باخین تازه مریض خانه یه          نصفه قالیب بنزیری ویرانه یه

       بیرجه مریض دیر کی قالیب محتضر      بلکه اُنا ایلییه دولت نظر

      هر طرفه گؤز باخیری شهریدن            بیر اثری گؤر موری پیشرفتیدن

      ائیلده تصادفده نئچه خانوار                 یوللاریممیزدا اُلوری داغدار

     یوخدی بو یوللاردا جانیم ایمنی             یول نه دئییم عزراییلین مسکنی

    گور نئچه ائیلدیر کی کئچیب دیر زمان        احداث اُلوب شهرک فرهنگیان

    گرچه کئچیبدیر نئچه ائیللر بئله              کندیجه امکاناتی یوخدور هله

    بانک و دواخانه و اورژانسی یوخ          مشکلاتیننان نه دئییم ، چوخدی چوخ

    اوردا یاشیللار نئچه مین خانوار            بیربئله کمبودلا ولی با وقار

    هر شهَرین گورکمی دیر مفخری          مدفون اُلان اُردا مشاهیرلری

    شیرازا حافظ دی وریب اعتبار            سعدی بو شهره یارادیب افتخار

    بونلار خاطیر نئچه میلیون نفر            ائیلده بو شهره الیللر سفر

    گؤر نه قَدَر شهره گلیر اعتبار             ثروتیلن ، شوکتیلن ، اشتهار!

ایندی گؤرون بو نئچه مدّته سیز                شمسی دن آلدیق نه قَدَر بهره بیز؟

بیربئله مدّته نه کوشش لری                     ایلمیشیک جذب اده گردشگری؟

عالم عرفاندا بویوک آدی شمس                سیرو سولوکه یتیشیب ، چاتدی شمس

مولوینی عارف ادن شمس دی                فرشیدن عرشه یتیرن شمس دی

مولوینین قلبینه قان شمس دی                 مولوینین جیسمینه جان شمس دی

مولویه نام ونشان شمسی دی                   نوردی اُونا آیدی اُونا شمس دی

آمّا گؤرون خویدا نه مهجور قالیب            بو یکه عارف نئجه آدسیز یاتیب!

شمس کیمین آزدی آدام دهریده                پس یکه نعمت دی بیزیم شهریده

بولممیشیک قدرِبو ظرفیّتی                    ورمیشیک الدن بئله بیر فرصتی

گر سؤز آچاق دردلره هر ساعات            دالبادالا یاده دوشر مشکلات

بیله مثلدیر گتیرر سؤز سؤزی                سیزده بولورسوز نئجه آرشین بئزی

«لایموت»

 تشبیه و ارکان تشبیه 

یعنی مانند کردن چیزی به چیز دیگر که به جهت داشتن صفت یا صفاتی که در آن با هم مشترک باشند .(رکن دوم در آن صفت مشهور باشد)

هر تشبیه دارای چهار رکن یا پایه است :

۱- مشبه : کلمه ای که آن را به کلمه ای دیگر تشبیه می کنیم .

۲- مشبه به : کلمه ای که کلمه ی دیگر به آن تشبیه می شود .

۳- ادات تشبیه : کلمات یا واژه هایی هستند که نشان دهنده ی پیوند شباهت می باشند و عبارتنداز : همچون، چون، مثل،

مانند، به سان، شبیه، نظیر، همانند، به کردار و ... .

۴- وجه شبه : صفت یا ویژگی مشترک بین مشبه و مشبه به می باشد . ( دلیل شباهت )

مثال : علی مانند شیر شجاع است . به ترتیب: مشبه (علی)؛ ادات تشبیه(مانند)؛ مشبه به(شیر)؛ وجه شبه(شجاع) 

میگویند.برای پیدا کردن ارکان تشبیه می پرسیم:چی به چی در چی؟ چی اوّل (رکن اوّل)،چی دوم(رکن دوم)وچی

سوم(رکن سوم) مثال:غنچه مثل لبخند باز شد. چی بهچی در چی؟(غنچه به لبخند در باز شدن) رکن اوّل،دوم و سوم و مثل هم

رکن چهارم.

تمرین درس تشبیه

1.در جملات و ابیات زیر ارکان تشبیه را بیابید و در جدول ثبت کنید.

الف) امواج دریا همچون دیوانه­ های آشفته، سرش را به ساحل می­کوبید.

ب) مرد بسان گلوله­ای در رفته از تفنگ، به سوی مقصد دوید.

ج) پرندگان گویی کودکانی شاد بودند که در کوی به بازی می­پرداختند.

د) خورشید مانند مادری مهربان، مردم را آهسته و با ملایمت از خواب بیدار کرد.

ر) دلش سنگ است.

ز) دانش اندر دل چراغ روشن است.

ژ) تو همچو باد بهاری گره گشا می باش.

س) من این جا چون نگهبانم تو چون گنج

ش) تو دی ماهیّ و آن دلبر بهار است.

شعر کامل «نوری در دل آیینه»

پيش از اينها فکر مي کردم که خدا 
 خانه اي دارد کنار ابرها

مثل قصر پادشاه قصه ها
خشتي از الماس خشتي از طلا

پايه هاي برجش از عاج و بلور
بر سر تختي نشسته با غرور

ماه برف کوچمي از تاج او 
 هر ستاره، پولکي از تاج او

اطلس پيراهن او، آسمان
نقش روي دامن او، کهکشان 

 رعدو برق شب، طنين خنده اش
سيل و طوقان، نعره توفنده اش

دکمه ي پيراهن او، آفتاب
برق تيغ خنجر او مهتاب

 هيچ کس از جاي او آگاه نيست
هيچ کس را در حضورش راه نيست

بيش از اينها خاطرم دلگير بود 
 از خدا در ذهنم اين تصوير بود

آن خدا بي رحم بود و خشمگين
خانه اش در آسمان، دور از زمين

بود، اما در ميان ما نبود
مهربان و ساده و زيبا نبود

در دل او دوست جايي نداشت
مهرباني هيچ معنايي نداشت

هر چه مي پرسيدم، از خود، از خدا 
 از زمين، از آسمان، از ابرها

زود مي گفتند: اين کار خداست
پرس وجو از کار او کاري خداست

هرچه مي پرسي، جوابش آتش است
آب اگر خوردي، عذايش آتش است

تا ببندي چشم، کورت مي کند
 تا شدي نزديک، دورت مي کند

کج گشودي دست، سنگت مي کند
کج نهادي پاي، لنگت مي کند

با همين قصه، دلم مشغول بود 
خواب هايم خواب ديو و غول بود

خواب مي ديدم که غرق آتشم
در دهان اژدهاي سرکشم

در دهان اژدهاي خشمگين
بر سرم باران گرز آتشين

محو مي شد نعرهايم، بي صدا
در طنين خنده اي خشم خدا

نيت من، در نماز و در دعا
ترس بود و وحشت از خشم خدا

هر چه مي کردم، همه از ترس بود
مثل از بر کردن يک درس بود 

مثل تمرين حساب و هندسه
مثل تنبيه مدير مدرسه

تلخ، مثل خنده اي بي حوصله 
سخت، مثل حل صدها مسئله

مثل تکليف رياضي سخت بود
مثل صرف فعل ماضي سخت بود

تا که يک شب دست در دست پدر
 راه افتادم به قصد يک سفر

در ميان راه، در يک روستا
خانه اي ديدم، خوب و آشنا

زود پرسيدم: پدر، اينجا کجاست؟
گفت اينجا خانه ي خوب خداست

گفت: اينجا مي شود يک لحظه ماند
 گوشه اي خلوت، نماز ساده خواند

 با وضويي، دست و رويي تازه کرد
با دل خود، گفتگويي تازه کرد 

 گفتمش، پس آن خداي خشمگين
خانه اش اينجاست؟ اينجا، در زمين؟

گفت: آري، خانه اي او بي رياست
فرش هايش از گليم و بورياست

مهربان و ساده و بي کينه است
مثل نوري در دل آيينه است

عادت او نيست خشم و دشمني
نام او نور و نشانش روشني

خشم نامي از نشاني هاي اوست
حالتي از مهرباني هاي اوست

قهر او از آشتي، شيرين تر است
مثل قهر مادر مهربان است

دوستي را دوست، معني مي دهد
قهر هم با دوست معني مي دهد

هيچکس با دشمن خود، قهر نيست
قهر او هم نشان دوستي ست

تازه فهميدم خدايم، اين خداست 
 اين خداي مهربان و آشناست

دوستي، از من به من نزديکتر

آن خداي پيش از اين را باد برد
نام او را هم دلم از ياد برد

 آن خدا مثل خواب و خيال بود
چون حبابي، نقش روي آب بود

مي توانم بعد از اين، با اين خدا
دوست باشم، دوست، پاک و بي ريا

سفره ي دل را برايش باز کنم

مي توان درباره ي گل حرف زد
صاف و ساده، مثل بلبل حرف زد

چکه چکه مثل باران راز گفت
 با دو قطره، صد هزاران راز گفت

مي توان با او صميمي حرف زد
مثل باران قديمي حرف زد

مي توان تصنيفي از پرواز خواند
با الفباي سکوت آواز خواند

مي توان مثل علف ها حرف زد
با زباني بي الفبا حرف زد

مي توان درباره ي هر چيز گفت
مي توان شعري خيال انگيز گفت

مثل اين شعر روان و آشنا:
پيش از اينها فکر مي کردم خدا…

«قیصر امین پور»