«باسمه تعالی»
نکات زبانی سال اوّل
جمله
جمله به کلمه یا مجموعه ای از کلمه ها گویند که دارای معنی کامل باشد
گاه یک کلمه به تنهایی یک جمله به حساب می اید
مانند علی به خانه امد و رفت
متن بالا از دو جمله تشکیل شده است و رفت به تنهایی یک جمله است
در بعضی از جمله ها فعل حذف می شودمانند او را به کجا می بری ؟ به مدرسه اینجا فعل می برم حذف شده پس دو جمله است
شبه جمله ها مانند ندا و منادا واصوات مانند به به جیک جیک یک جمله به حساب می اید
تمرین درکلاس
الف)ابیات و عبارات زیر از چند جمله تشکیل شده است
1)ای نام تو بهترین سر اغاز بی نام تو نامه کی کنم باز
جواب 3 جمله است ای منظور ای خدا است مناداکه یک جمله محسوب می شود نام تو بهترین سر اغاز است حذف شده جمله دوم حساب می شود مصرع دوم نیز یک جمله است
2)هم قصه ی نانموده دانی هم نامه ی نانوشته خوانی
ج)......
برای فرا گرفتن و فهمیدن و به ویژه برای کشف کردن سری به طبیعت روستا زدم .
ج) .....
)
انواع جمله
جمله : کلمه یا مجموعه ای از کلمات است که پیامی را از یک شخص به
دیگران می رساند.
جمله از نظر پیام و مفهوم یا شیوه ی بیان :
1ـ خبری : خبری را به ما می رساند. (علامت این نوع جمله ( .) می باشد.)
2ـ امری :کاری را درخواست می کند. (علامت این نوع جمله (.) می باشد.)
فعل امر دو ساخت دارد 1)دوم شخص مفرد بدون شناسه مانند
برو /بخوان /بنشین گاهی نشانه "ب"از اول فعل امر حذف میشود
مانند رو که در خانه ی خود بسته ایم برو فعل امر
دوم شخص جمع مانند:بروید/ بخوانید /بنشینید
3ـ پرسشی :سؤالی را مطرح می کند. (علامت این نوع جمله (؟) می
باشد.) جمله پرسشی به دو گونه می اید همراه با نشانه های پرسشی ایا؟
چگونه ؟چرا؟مگر؟کدام؟کدامین؟و هیچ ؟ مانند ایا درس خوانده ای؟
بدون نشانه های پرسشی مانند درس خوانده ای ؟
در این جمله ها از طریق تغییر لحن و اهنگ متوجه می شویم که جمله پرسشی است
4ـ عاطفی:یکی از عواطف انسان مانند:تعجّب،تأسف،آرزو،دعا،نفرین و...را بیان
می کند.(علامت این نوع جمله ( ! ) می باشد
* جمله هایی که بوسیله ی آن ها برای کسی دعا می کنیم،« جمله ی دعایی »
نامیده می شوند.فعل این نوع جملات معمولاً « باد ـ مباد ـ مبادا ـ بادا »می باشد و
این جملات جزء «جملات عاطفی » محسوب می شوند.
تمرین در کلاس
نوع جمله های زیر را از لحاظ پیام و محتوا مشخص کنید .
بر ورق سبز برگ/ خط خدا را بخوان
افرین جان افرین پاک را
مردم بالا دست چه صفایی دارند
با بهاری که میرسد از راه سبزشو تازه شو بهاری شو
با خودش زیر لب چنین می گفت: ارزوهایتان چه رنگین است
شبروان مست ولای تو علی جان عالم به فدای تو علی
چه فرهادها مرده در کوه ها چه حلاج ها رفت بر دارها
نهاد
نهد یعنی کننده کار یا پذیرنده ی حالت مانند :
با دیدن روی گل قناری سر داده ترانه ی بهاری
همان طور که میبینید در شعر نهاد جای مشخصی ندارد برای به دست آوردن نهاد
کافی است به اول فعل چه چیزی یا چه کسی اضافه کنیم مانند
از لانه پرنده ی خوش آواز بگشوده دوباره بال پرواز
چه چیزی بگشود ه؟پرنده خوش اواز
کرد بازرگان تجارت را تمام
چه کسی تمام کرد ؟بازر گان نهاد
مفعول
1ـ مفعول : کلمه ای است که بتوان بعد از آن(را)مفعولی آورد.
مانند : کبوتر پرواز را دوست دارد. در این جمله پرواز مفعول است.
نشانهمفعول « را » است ،امّا همیشه همراه مفعول نمی آید؛
یعنی گاهی مفعول بدونِ نشانه ی« را » می آید.گاهی هم «ی » به مفعول
می چسبد. مانند من کتابی خواندم .
به طورِ کل،مفعول به شکل هایِ زیر می آید :بیشتر بدانیم
الف ) من پرنده را دیدم. ( با نشانه ی « را » ) پرنده : مفعول
ب ) من پرنده ای دیدم. ( با نشانه ی « ی » ) پرنده ای : مفعول
پ ) من پرنده ای را دیدم. (با نشانه ی « را » و « ی ») پرنده ای : مفعول
ت ) من پرنده دیدم. ( بدونِ هیچ نشانه ای ) پرنده : مفعول
راه شناختِ مفعول : به اوّل فعل ، « چه چیز را ؟ » یا « چه کس را ؟ »
اضافه می کنیم ، اگر معنی بدهد آن فعل نیاز به مفعول دارد و مفعول در
جوابِ « چه چیز را ؟ » یا « چه کس را ؟ » می آید؛
هم نامه ی نا نوشته خوانی = چه چیز را خوانی ؟
نامه ی نانوشته را = نامه ی نا نوشته : مفعول
ما را به راهِ هُدی راهنمایی کن . =چه کسی را راهنمایی کن ؟ مارا:مفعول
متمّم
به کلمه ای که حرف اضافه به جمله اضافه می کند «متمّم» می گویند.مثال:علی به اسلام پیوست.
حرف«به» کلمه «علی» را به جمله اضافه کرده است.در جمله بالا «اسلام» متمّم است.بنابرین اگر به جمله بالا دقّت
نمایید می بینید که «اسلام» بعد از «به» آمده است.پس می توان گفت که متمّم بعد از حرف اضافه می آید.
حروف اضافه معروف در زبان فارسی عبارتند از:
1-حروف اضافه ی ساده : از، به ، با ،بی ، در ، بر ، برای ،تا ، مگر ،جز ، الا ، الّا ،چون ، اندر ، زی و ......
2-برخی از حروف اضافه ی مرکب:
ساخته شده از:( به ): به غیرِ، به اضافه ی ِ، به علاوه ی ِ، به وسیله ی ِ،به استثنایِ ، به مجردِ ،به جهتِ ،به خاطرِ
(از): ازنظرِ ، ازرویِ ، ازسرِ ، ازقبیلِ ، ازلحاظِ ، ازحیثِ ، ازجمله یِ
(در ): دربرابرِ ، درمقابلِ ، درباره یِ ، درموردِ ، درمیانِ ، درخصوص ِ
(بر): براثرِ ، براساسِ ، برطبقِ ، برحسبِ
(با): باوجودِ
واژه هایی مانند:مثلِ ، مانندِ ،غیرِ ، رویِ ، زیرِ ، پهلویِ ، بالایِ ،سوایِ ، بدونِ ، بهرِ ، .....نیز با کسره ای که درپایان آنها
می آید حروف اضافه هستند .
نظرات شما عزیزان:
سلام اقای لایموت
خسته نباشید امیدوارم حالتون خوب باشه
واقعا دله همه بچه ها به خصوص من برایه کلاساتون تنگ شده
برای شعری که قبل از شروع کلاس میخوندین
عالیییی بود
خیلی خوشحالم که ۳ سال تو کلاس شما نشستم
مطالب خاصی که راجبه ادبیات و انشا نویسی گفتید رو هیچ کس به جز دانش اموزایه شما نمیدونن
به نظره من شما برایه دوره ما درست مثل اقایه شعبانلویی هستید
خیلی ممنون از زحماتی که برای ما کشیدید
من هنوز دبیری مثل شما ندیدم و نخواهم دید
ما همیشه قدر دان زحمات شما هستیم
پاسخ:سلام مهراد عزیز،بسی مایه خرسندی است که از بنده هم بعد از مدتها یادی کردید.از لطفتان بسیار سپاسگزارم شما هم پیک صبای بنده باشید و سلامم را به همکلاسیهایتان برسانید.بار الاها ای خدای عدل و داد/هرکه کرده یادی از ما زنده باد ماکه معتاد رفیقیم و خمار روی دوست/در مرام ما نباشد ترک این نوع اعتیاد
بسیار ممنونم و آرزوی سلامتی برای شما و خانواده شما.
پاسخ:سلام فرهادی عزیز!ممنون از لطف شما .
سلام استاد
خسته نباشید خیلی دلم برای روزایی که تو کلاس شما با دوستان میشستیم و انشا مینوشتیم تنگ شده فقط میخوام یه تک زنگ برگردم به اون روزا کنار دوستامون بشینیم پای کلاس شما و شما درس حافظ رو برامون تدریس کنید و با لحن همیشگیتون برامون اشعار حافظ و سعدی رو بخوانید و فرقشون رو بهمون بگید اما حیف که نمیشه
پاسخ:سلام امیرحسین عزیز!پسر خوبم بدانید که دل بنده هم برای شما عزیزان تنگ شده امّا این رسم روزگار و جبر تاریخ است کاری هم نمیشه کرد امّا بدانید خاطر عاطرتان برای همیشه در سویدای دل حک شده به گونه ای که دور روزگار خدشه ای نمی تواند به آن وارد سازد. بهروزی،پیروزی و نیکبختی شما تمنای قلبی من است. یاد ایامی که در گلشن صفایی داشتیم/در میان لاله و گل آشیانی داشتیم
پاسخ:سلام مبین عزیز!مراجعه کنید به بخش آرایه ها در صفحه دوم وبلاگ.
پاسخ:سلام محمد صادق!شما هر مطلبی داشتین بذارین تو نظرات اگه مناسب بود به نام خودتون میذارم تو سایت.
پاسخ:سلام دوست عزیز!نه خودم نوشته ام.
.: Weblog Themes By Pichak :.
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: